THE WORK OF FRANÇOIS-BERNARD MÂCHE IN THE LIGHT OF THE PROBLEMS OF MUSICAL TIME
This paper is a completed and revised version of the paper presented on 24 March 2012 at the conference “Natural Models and Imaginary Scenarios in the Music of P. Eötvös, F.-B. Mâche and J.-C. Risset” at the Centre de Documentation de la Musique Contemporaine (Paris).
The work of François-Bernard Mâche – one of the most original French composers of the second half of the twentieth century – contains a wealth of material for studying the problems of musical time. This concerns specific compositional techniques (for example, a combination of different tempos, often coupled with canonic and ostinato elements), as well as general properties of musical material, and the organization of a large-scale form.
The method I applied involves analyzing the musical time at three levels: 1) the level of musical language (primary material); 2) the level of local organization; 3) the level of the large-scale form.
An important component of the work is to uncover the links between purely technical and aesthetic-philosophical aspects of Mâche’s music, through the prism of the features of musical time.
ТВОРЧЕСТВО ФРАНСУА-БЕРНАРА МАША В РАЗРЕЗЕ ПРОБЛЕМАТИКИ МУЗЫКАЛЬНОГО ВРЕМЕНИ
Данная статья представляет дополненную и переработанную версию доклада представленного 24 марта 2012 года на конференции «Природные модели и воображаемые сценарии в творчестве П. Этвоша, Ф.-Б. Маша и Ж.-К. Риссе» в парижском Центре документации современной музыки (CDMC).
Творчество одного из самых оригинальных представителей французской музыки второй половины ХХ века – Франсуа-Бернара Маша – содержит богатейший материал для изучения проблематики музыкального времени. Это касается как конкретных композиционных приемов (например, сочетание разных темпов, часто вкупе с каноническими и остинатными элементами), так и общих свойств музыкального материала, а также, организации масштабной формы.
Примененный мной метод анализа основан на рассмотрении музыкального времени на трех уровнях: 1) на уровне музыкального языка (первичного материала); 2) на уровне локальной организации; 3) на уровне макроформы.
Важной составляющей работы является выявление, сквозь призму особенностей музыкального времени, связей между чисто техническими и эстетико-философскими аспектами музыки Маша.
ფრანსუა-ბერნარ მაშის შემოქმედება მუსიკალური დროის პრობლემატიკის ჭრილში
წინამდებარე სტატია წარმოადგენს 2012 წლის 24 მარტს პარიზის თანამედროვე მუსიკის დოკუმენტაციის ცენტრში (CDMC) გამართულ კონფერენციაზე («ბუნებრივი მოდელები და წარმოსახვითი სცენარები პ. ეტვოშის, ფ.-ბ. მაშის და ჟ.-კ. რისეს შემოქმედებაში») წაკითხული მოხსენების შევსებულ და გადამუშავებულ ვერსიას.
XX საუკუნის მეორე ნახევრის ფრანგული მუსიკის ერთ-ერთი ყველაზე ორიგნალური წარმომადგენლის – ფრანსუა ბერნარ მაშის შემოქმედება იძლევა ძალზე მდიდარ მასალას მუსიკალური დროის პრობლემატიკის შესწავლისთვის. ეს ეხება როგორც კონკრეტულ საკომპოზიციო ხერხებს (მაგალითად, სხვადასხვა ტემპების ზედდებას, ხშირად ასოცირებულს ოსტინატოებთან და კანონურ იმიტაციასთან), ისე მუსიკალური მასალის საერთო თვისებებსა და მასშტაბური ფორმის ორგანიზაციას.
მუსიკალური დროის ანალიზის ჩემ მიერ გამოყენებული მეთოდი გულისხმობს მუსიკალური დროის სამ დონეზე განხილვას: 1) მუსიკალური ენის (პირველადი მასალის) დონეზე; 2) შუალედურ დონეზე (მასალის ლოკალური ორგანიზაცია); 3) ფორმის მაკროსკოპულ დონეზე.
ნაშრომის მნიშვნელოვან მხარეს წარმოადგენს მაშის მუსიკის წმინდა ტექნიკური და ესთეტიკური-ფილოსოფიური ასპექტების ურთიერთკავშირის გამოვლენა მუსიკალური დროის თავისებურებების ჭრილში.