Through the categories of time and space, a person has formed his/her own model of the universe since ancient times in which there are revealed the perception of the world and understanding of reality. As it is known, the first ideas about time and space were formed in the Paleolithic. Different perceptions of chronotopes (time and space) were expressed through different signs and symbols in all areas of culture. In archaic society, there is only one form of worldview - myth, Where the categories of time and space are homogeneous and represent an indivisible whole. There was the creation of the world, sacred time and space to the mythological past and which were attributed to inexplicable, special power. Concepts were gradually replaced by scientific aspects and special attention was paid to time-spatial aspects from the 20th century. They were also interested in musical art with its philosophical and artistic aspects.The purpose of the research is to reveal the peculiarities of chronotopic thinking in Georgian singing folklore. Accordingly, there is discussed widespread ideas about time-space categories; There are separated of Middle Eastern, Western European and Georgian mythological chronotopic artistic-philosophical method of approaches. There are analyzed the principles of their reflection in Georgian singing folklore and professional choral music arising from it on the example of the classics of the genre - Niko Sulkhanishvili's choirs.

С помощью категорий времени и пространства у человека с древнейших времен формируется своя модель мира, в которой раскрываются мировосприятие и понимание действительности.. Как известно, первые представления о времени и пространстве сформировались еще в палеолите. Разные представления о хронотопах (времени и пространстве) выражались через разные знаки и символы во всех областях культуры. В архаическом обществе существует только одна форма мировоззрения — миф, где категории времени и пространства едины и представляют собой неделимое целое. В мифологическом прошлом произошло возникновение мира, священного времени и пространства, которым приписывалась необъяснимая, особая сила. Концепции постепенно заменялись научными аспектами, и особое внимание было сосредоточено на пространственно-временных аспектах ХХ века. Их также интересовало музыкальное искусство с его философскими и художественными аспектами. Цель исследования – выявить особенности хронотопического мышления в грузинском певческом фольклоре. Соответственно, в нем обсуждаются широко распространенные идеи о категориях времени и пространства; Выделены ближневосточный, западноевропейский и грузинский мифологический хронотопический художественно-философский подходы; Анализируются принципы их отражения в грузинском певческом фольклоре и в возникшей из него профессиональной хоровой музыке на примере классиков жанра - хоров Нико Сулханишвили.

დროისა და სივრცის კატეგორიების მეშვეობით ადამიანმა უძველესი დროიდან ჩამოაყალიბა სამყაროს საკუთარი მოდელი, რომელშიც გამოვლენილია სამყაროს აღქმა და სინამდვილის გააზრება. როგორც ცნობილია, დროისა და სივრცის შესახებ პირველი წარმოდგენები პალეოლითში ჩამოყალიბდა. ქრონოტოპების (დროისა და სივრცის) სხვადასხვაგვარი აღქმა კულტურის ყველა სფეროში, სხვადასხვა ნიშან-სიმბოლოს საშუალებით გამოიხატებოდა. არქაულ საზოგადოებაში არსებობს მსოფლგაგების ერთადერთი ფორმა – მითი, სადაც დროისა და სივრცის კატეგორიები ერთგვაროვანია და განუყოფელ მთლიანობას წარმოადგენენ. მითოლოგიურ წარსულში მოხდა სამყაროს, საკრალური დროისა და სივრცის გაჩენა, რომელთაც აუხსნელი, განსაკუთრებული ძალა მიეწერებოდათ. წარმოდგენები თანდათან შეიცვალა მეცნიერული შეხებულებებით, ხოლო განსაკუთრებული ყურადღება დროით-სივრცულ ასპექტებზე მე-20 საუკუნიდან გამახვილდა. მისი ფილოსოფიური და მხატვრული ასპექტებით მუსიკალურ ხელოვნებაშიც დაინტერესდნენ. კვლევის მიზანს ქართულ სასიმღერო ფოლკლორში ქრონოტოპული აზროვნების თავისებურებების გამოვლენა წარმოადგენს. შესაბამისად, მასში განხილულია გავრცელებული წარმოდგენები დროით-სივრცული კატეგორიების შესახებ; გამოყოფილია ზოგადაღმოსავლური, დასავლეთევროპული და ქართული მითოლოგიური ქრონოტოპული მხატვრულ-ფილოსოფიური მიდგომები; გაანალიზებულია მათი ასახვის პრინციპები ქართულ სასიმღერო ფოლკლორში და მასზე აღმოცენებულ პროფესიულ საგუნდო მუსიკაში ჟანრის კლასიკოსის - ნიკო სულხანიშვილის გუნდების მაგალითზე.