The purpose of this research is to study the age development of psychological factors relevant for determining the age of legal responsibility. According to the Juvenile Justice Code of Georgia, the minimum age for criminal responsibility is 14 years. Legal responsibility is based on the determination of guilt, and guilt consists of intellectual and emotional maturity. A number of cognitive and psychosocial factors are relevant to these components, so to determine whether it is correct that the minimum age for legal responsibility exceeds 14 years, it is necessary to study the age development of these factors. 397 respondents aged 12 to 26 years participated in the study. Psychosocial and cognitive factors that determine the maturity of judgment - sensation seeking, impulsiveness, the ability to make decisions - have be studied. The results showed that according to certain components of sensation seeking and impulsiveness, there are significant differences between the early adolescence and late adolescence age groups, although no differences are observed in individuals in early and middle adolescence. The results cast doubt on the validity of the existing legal norm.

Целью настоящего исследования является изучение возрастного развития психологических факторов, определяющих возраст наступления юридической ответственности. Согласно Кодексу ювенальной юстиции Грузии, минимальный возраст уголовной ответственности составляет 14 лет. Юридическая ответственность основана на определении вины, а вина состоит из интеллектуальной и эмоциональной зрелости. К этим компонентам имеет отношение ряд когнитивных и психосоциальных факторов, поэтому для определения правильности установления минимального возраста юридической ответственности более 14 лет необходимо изучить возрастное развитие этих факторов. В исследовании приняли участие 397 респондентов в возрасте от 12 до 26 лет. Изучены психосоциальные и когнитивные факторы, определяющие зрелость суждений: поиск ощущений, импульсивность, способность принимать решения. Полученные результаты показали, что по некоторым компонентам поиска ощущений и импульсивности между младшим и поздним юношескими возрастными группами существуют достоверные различия, хотя у лиц раннего и среднего подросткового возраста различий не наблюдается. Результаты ставят под сомнение справедливость существующей правовой нормы.

წინამდებარე კვლევის მიზანია სამართლებრივი პასუხისმგებლობის ასაკის განსაზღვრისთვის რელევანტური ფსიქოლოგიური ფაქტორების ასაკობრივი განვითარების შესწავლა. საქართველოს არასრულწლოვანთა მართლმსაჯულების კოდექსის მიხედვით, სისხლის სამართლებრივი პასუხისმგებლობის მინიმალური ასაკი 14 წელია. სამართლებრივი პასუხისმგებლობის დაკისრება პირის ბრალუნარიანობის განსაზღვრის საფუძველზე ხდება, ხოლო ბრალუნარიანობა ინტელექტუალური და ემოციური მოწიფულობისგან შედგება. ფსიქოლოგიის პერსპექტივიდან ბრალუნარიანობის ცნების კომპონენტებს მთელი რიგი კოგნიტური და ფსიქოსოციალური ფაქტორები შეესაბამება.იმის დასადგენად, თუ რამდენად მართებულია ის, რომ სამართლებრივი პასუხისმგებლობის მინიმალური ასაკი არის 14 წელი, საჭიროა აღნიშნული ფაქტორების ასაკობრივი განვითარების შესწავლა. კვლევაში მონაწილეობა მიიღო 12-დან 26 წლამდე ასაკის 397-მა რესპონდენტმა. შეისწავლებოდა განსჯის მომწიფებულობის განმსაზღვრელი ფსიქოსოციალური და კოგნიტური ფაქტორები - შეგრძნებათა მაძიებლობა, იმპულსურობა, გადაწყვეტილების მიღების უნარი. შედეგებმა აჩვენა, რომ შეგრძნებათა მაძიებლობისა და იმპულსურობის გარკვეული კომპონენტების მიხედვით, მნიშვნელოვანი განსხვავებები არსებობს ადრეული მოზარდობისა და გვიანი მოზარდობის ასაკობრივ ჯგუფებს შორის, თუმცა განსხვავებები არ ვლინდება ადრეული და შუა მოზარდობის ასაკში მყოფ ინდივიდებში. აღნიშნულიდან გამომდინარე, განვითარების ფსიქოლოგიის პერსპექტივიდან ჩნდება კითხვა არსებული სამართლებრივი ნორმის მართებულობის შესახებ.